“ร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยการออกเสียงประชามติ พ.ศ. ... “
ร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยการออกเสียงประชามติ พ.ศ. ... ได้ผ่านการพิจารณา ของรัฐสภา ไปแล้ว เมื่อวันที่ 22 มิถุนาย 2564 ขั้นตอนต่อไป คือ เสนอให้นายกรัฐมนตรี ทูลเกล้าฯ เพื่อให้พระมหากษัตริย์ ทรงพระปรมาภิไธย ร่างพระราชบัญญัติฉบับนี้ มีทั้งสิ้น 67 มาตรา มีสาระสำคัญ ได้แก่
- ให้อำนาจประชาชนเข้าชื่อ 50,000 รายชื่อ ยื่นเรื่องต่อคณะรัฐมนตรี เพื่อพิจารณาออกเสียงประชามติในเรื่องต่างๆได้
-ให้อำนาจประชาชน พรรคการเมือง และกลุ่มต่างๆ ในสังคมสามารถรณรงค์การออกเสียงประชามติได้อย่างเสรี
- เพิ่มวิธีการออกเสียงประชามติ นอกจากการกาบัตร ในคูหาแล้ว ให้สามารถออกเสียงทางไปรษณีย์ หรือการออกเสียงโดยเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ หรือออกเสียงผ่านระบบออนไลน์ได้ในอนาคต
-กรณีออกเสียงประชามติเพื่อแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ ตาม มาตรา 256 รัฐธรรมนูญ 2560 ให้คณะรัฐมนตรีกำหนดวันออกเสียงภายใน 120 วัน
- ห้ามมิให้เจ้าหน้าที่ของรัฐ ปฏิบัติหน้าที่หรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ เป็นเหตุให้การออกเสียงไม่เป็นไปโดยสุจริตหรือเที่ยงธรรม ฝ่าฝืน ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่1-10ปีและปรับถึง 200,000บาท และให้ศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกำหนด10ปี
- ผู้ใดทำลายบัตรออกเสียงหรือจงใจทำให้เป็นบัตรเสีย ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน1ปี ปรับ 20,000บาท หากเจ้าพนักงานทำเองเสีย ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน10ปี ปรับ 200,000บาท ตัดสิทธิเลือกตั้ง 10 ปี
- ผู้ใดทำลายเครื่องลงคะแนน หรืออุปกรณ์ในการออกเสียง ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับไม่เกิน 100,000 หากเจ้าพนักงานทำเองเสีย ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน10ปี ปรับ 200,000บาท ตัดสิทธิเลือกตั้ง 10ปี
- ผู้ใดกระทำการทุจริต อาทิ ใช้บัตรปลอมลงคะแนน นำบัตรออกจากสถานที่ออกเสียง แจ้งข้อมูลการออกเสียงต่อผู้อื่น หรือออกเสียงแทนผู้อื่น ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับไม่เกิน 100,000 บาท
- ผู้ใดก่อความวุ่นวาย หรือกระทำการอันเป็นการรบกวนในการออกเสียง ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 10 ปี ปรับไม่เกิน 200,000 บาท
- ผู้ใดเผยแพร่ข้อมูลอันเป็นเท็จ เล่นการพนัน ซื้อหรือขายเสียง ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับไม่เกิน 100,000 บาท และตัดสิทธิการเลือกตั้งเป็นเวลา 5 ปี
- ห้ามขนคนไปออกเสียงประชามติ หากฝ่าฝืนมีโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 20,000 บาท แต่ไม่ถูกตัดสิทธิเลือกตั้งเหมือนในอดีต
- กรณีกรรมการประจำหน่วยจงใจนับบัตร หรือรวมเอาคะแนนออกเสียงประชามติผิดไปจากความเป็นจริง ต้องระว่างโทษจำคุก 10 ปี ปรับถึง 200,000 บาท ตัดสิทธิเลือกตั้ง 10 ปี
- ผู้ใดกระทำความผิดตามพระราชบัญญัตินี้นอกราชอาณาจักรต้องรับโทษในราชอาณาจักรด้วย
สรุป ร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยการออกเสียงประชามติ พ.ศ. .... ฉบับนี้ เป็นกฎหมายที่มุ่งจำกัดสิทธิเสรีภาพของประชาชนมากกว่ารับรองคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน ด้วยการมีมาตรการบังคับโทษที่หนักกว่าเดิม